Historia

Pierwsza wzmianka źródłowa o istnieniu parafii pochodzi z 1325 r. W skład jej wchodził m.in. teren obecnej parafii Wygnanowice. W pararafii posługiwało dwóch duszpasterzy. Była ona uposażona m.in. w 120 ha ziemi. W okresie przynależności do diecezji krakowskiej wchodziła w skład archidiakonatu lubelskiego i dekanatu parczewskiego. Później przynależność dekanalna zmieniała się: Łęczna, Lublin, Biskupice, Piaski. W okresie międzywojennym rezydowało tu trzech kolejnych dziekanów, a od czasów wojny do 1966 r. siedzibą dekanatu były Fajsławice.

W okresie reformacji Piaski stanowiły silny ośrodek protestancki. Początkowo zamieszkiwali tu arianie (posiadali swoją świątynię do 1642 r.), a następnie zbór wybudowali kalwini. Do dziś pozostały ruiny zboru wzniesionego w latach 1783-1785 (był on czynny do 1849 r.). Dawniej przy parafii istniała szkoła i szpital dla ubogich (wspominają o nim m.in. wizytacje z XVIII w.). Ponadto działało bractwo różańcowe i bractwo św. Franciszka. Również z XVIII w. istnieją wzmianki źródłowe na temat niewielkiej biblioteki parafialnej. W archiwum parafialnym przechowywane są m.in. akta metrykalne od XVII w., kronika parafialna, księga wizytacji kanonicznych.

Drewniany kościół pw. św. Mikołaja, istniejący już w 1325 r., uległ zniszczeniu w okresie reformacji (w II połowie XVI w.). Na początku XVII w. wybudowano nowy, również drewniany, pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Obecnie istniejący (noszący ten sam tytuł), wybudowano około 1720 r. W 1745 r. konsekrował go bp Michał Kunicki. W tym czasie murowane były jedynie prezbiterium i zakrystia. Takąż nawę wzniesiono dopiero w 1836 r., rozbudowując ją w 1866 r. W czasie I wojny światowej kościół został uszkodzony, zaś w czasie II – budynek strawił pożar. Odbudowano go całkowicie w latach 1945-1948. Wtedy kościół został znacznie przekształcony i pozbawiony cech stylowych (z dawnej budowli zachowały się częściowo mury prezbiterium i zakrystia). W 1966 r. wykonano malowanie (polichromia), w 1973 r. remont fundamentów, zaś w 1975 r. – dachu. Konsekracji dokonał 19 V 1950 r. bp Piotr Kałwa.

Kościół murowany z kamienia i cegły, otynkowany, trzynawowy (poprzedni miał jedną nawę), przy prezbiterium piętrowa zakrystia, na fasadzie 2 wieże na planie kwadratu (wybudowane w latach 1945-1948), strop kościoła lukowy, posadzka z terakoty. W drewnianym ołtarzu głównym krzyż i obraz MB Częstochowskiej. Ołtarz boczny wykonano z marmuru i piaskowca. W ołtarzu tym znajduje się obraz MB Nieustającej Pomocy. Na chórze muzycznym zainstalowano organy 20-głosowe, zbudowane w 1959 r., przez firmę Krukowskich z Piotrkowa Trybunalskiego.

Przy kościele znajduje się zabytkowa dzwonnica z 1866 r., murowana z kamienia i cegły, otynkowana, 3 dzwony, konsekrowane w 1970 r. przez bp. Piotra Kałwę. Kościół jest z trzech stron otoczony kamiennym murem.


Święto Podwyższenia Krzyża Świętego – 14 września

Krzyż jest znakiem zwycięstwa Chrystusa nad szatanem i śmiercią. W Jerozolimie od V wieku oddawano cześć krzyżowi Chrystusa w dniu następującym po rocznicy poświęcenia tamtejszego kościoła Zmartwychwstania, to jest 14 września. Z tego zwyczaju wyłoniło się osobne święto, które się rozpowszechniło w całym Kościele.


 

Miejscowości należące do parafii

Borkowszczyzna
Brzeziczki w. i kol.
Emilianów
Gardzienice
Giełczew
Józefów
Kębłów kol.
Klimusin
Kozice Dolne w. i kol.
Kozice Górne
Ludwików
Majdan Brzezicki
Majdan Kozic Górnych
Majdanek Kozicki
Młodziejów
Nowiny
Piaski Górne
Piaski m.
Piaski Wielkie kol.
Siedliszczki w. i kol.
Wola Piasecka w. i kol.